Column van de Burgemeester: Energie

De beste grap van 2017 kwam op Oudejaarsdag. Youp van 't Hek sprak over zijn zwakbegaafde neefje. Die zat gewoon tussen het publiek. Toch was hij goed te herkennen na afloop van de conference. Hij zou namelijk onmiddellijk zijn iPhone pakken en kijken of 'ie niets had gemist.

Ik zit niet op Facebook en LinkedIn. NS wil dat ik een foto upload voor mijn OVkaart en ik weet niet hoe dat moet. Mijn verzekeringsmaatschappij probeert mij er elk kwartaal van te overtuigen dat ik beter alles digitaal kan doen, maar ik hecht aan een papieren brief. Ik hoor over Instagram en word niet vrolijk van die verhalen. Vloggen draagt ook niet echt bij aan het levensgeluk, geloof ik. Niet vloggen wel. DigiD opent voor mij een wereld waar ik helemaal niet in wil wonen. En sinds je je onvrijwillig in gezelschap begeeft van de Amerikaanse president, hoor je als fatsoenlijk mens toch niet meer te twitteren, lijkt mij.

Zo heb ik onbedoeld iets gekregen van mijn inmiddels ruim 90-jarige moeder aan wie het digitale tijdperk geheel voorbij gaat. Tenzij ze in een keuzemenu belandt van bijvoorbeeld Ziggo, de gemeente en het Waterbedrijf en de vooruitgang ingepeperd krijgt. Op voorhand verdwaalt ze hopeloos in het digitale oerwoud dat voor haar opdoemt. En dat met haar rollator. Het kost heel wat energie haar weer terug te vinden. Ik moet zo'n student van de helpdesk (...) ervan overtuigen dat mijn moeder geestelijk alles nog op een rijtje heeft maar gewoon doof is.

"Wat zegt u, dan heeft ze toch een hoortoestel?"

"Wel twee, lieve jongen, en ze staan heel hard. Probeer het zelf maar eens met je meerkeuzemenu."

Ik denk wel eens dat leidinggevenden van dienstverleners, let op het woord, geen moeders op leeftijd hebben.

Mijn iPhone geeft, terwijl ik in mijn Saab stap, soms een bestemming aan die ik wel in mijn hoofd, maar niet ingetoetst heb. Er wordt zelfs aangegeven welke route ik moet nemen. Wijk ik af dan zegt 'ie dat ik terug moet keren naar de hoofdroute. Dat kost mij veel energie. Ik vraag mij namelijk af hoe dat kan. Eigenlijk vind ik het ook wat eng. Zoals je als modern mens menige functie die 'handig' is vanzelf leert te wantrouwen. Bijvoorbeeld dat je de verwarming van je huis aan kunt zetten vanuit je hotelkamer in Parijs, of dat een chip aangeeft dat de karnemelk op is waarop meteen bij Albert Heijn de boodschappendienst in actie komt. Heel handig inderdaad als je na een maand pas terugkeert.

Ik bedoel dit. Tussen ons en ons eigen denken hebben we veel dingetjes gezet. Formulieren, keuzemenu's, protocollen, piepjes, toeters en bellen. Soms handig. Maar dikwijls niet. En helemaal niet als ze werden aangevuld met nieuwe formulieren, toeters en bellen. Menig dingetje staat niet ons ten dienste, wij staan in dienst van het dingetje. Dan denken we zelf niet meer over onze bestemming. Dan worden we een richting uitgeduwd.

Ik weet zeker dat dit heel veel mensen zonder dat ze het beseffen, heel veel energie kost. Ze raken van hun bestemming verwijderd, zoals een schip van zijn ankers slaat. Ze belanden in een steeg en zijn van de hoofdroute van hun leven afgedwaald. Er is ook geen tijd meer voor nadenken. Er wordt tijd vermorst aan onzinnige tweets, vlogs, reaguurders, sites...we gunnen onszelf de tijd niet meer. Zouden we wat missen? Van de weeromstuit belanden we op de vierkante millimeter van een opgedrongen mening, de eigen kleine kamer van ons eigen gelijk. Wordt alles wat van buiten komt eng. Terwijl de wereld open ligt aan onze voeten, schermen veel mensen zich af. Binnen is het veilig. Zo wordt iets vreemds gauw eng, zo wordt een nepfeit waarheid en zo verliezen we onze waarden. Zo worden we allemaal een beetje dat zwakbegaafde neefje van Youp van 't Hek.

Begrijp me goed. Ik bepleit niet dat we ons met een rollator door digiland moeten begeven. Wel dat we weer goed en beter nadenken over wat we zelf willen met onze bestemming en waarom. Dat we, om het heel simpel te maken, meer waarde toekennen aan een persoonlijk contact dan aan een appje of een mail. Dat we afstand nemen en overzicht houden en weer eens een boek lezen.

Moet je eens opletten hoeveel energie dat geeft!

Een gelukkig en energierijk 2018 allemaal.